maandag 15 april 2024

De Autistische Mattheus

Uit een aflevering van The Chosen plaatste ik vorig jaar een filmpje op YouTube waarin Mattheus tegen Filippus vertelt hoe hij zijn eigen plaats in de werkelijkheid ziet, gebruikmakend van een beeld dat mij persoonlijk erg aansprak.

Recent trok dit korte stukje nogal de aandacht, en er werd lustig op gereageerd - eigenlijk vooral op twee manieren: De ene groep vond het een bewijs dat de serie The Chosen veel te ver afweek van de Bijbel; onderstreept door woorden als ‘blasfemisch’ en dergelijke. De andere groep zag zich in meer of mindere mate weerspiegeld in het beeld dat Mattheus schetste; het riep herkenning op.

De vraag die dan gesteld kan worden is niet of Mattheus autistisch was (want dat weten we helemaal niet), maar of hij het zou kunnen zijn geweest. Sommige mensen die reageerden op het filmpje waren van mening dat hij niet autistisch was - maar dat is dus te stellig. Een dergelijke mening toont wel iets belangrijks aan.

Want ergens leeft er impliciet het idee dat het acceptabel is om er vanuit te gaan dat Mattheus niet autistisch was. Net zoals het anderzijds een vreemd gevoel oplevert als ik zou stellen dat Filippus wel eens het syndroom van Down zou kunnen hebben gehad. Denken we daardoor misschien dat autistische mensen of ‘Downies’ niet goed genoeg zijn voor het discipel- en apostelschap?

Na het kijken van een aantal delen uit The Chosen krijg het ik het gevoel dat de serie eigenlijk een weergave is van het leven van Jezus zoals dat zou hebben kunnen plaatsgevonden als mensen uit onze tijd waren overgeplaatst in het Israël van toen. Want er rijden weliswaar geen auto’s rond en de 4G verbinding rond Bethlehem is ook vrij matig, maar de mensen worstelen met ónze vragen. De serie toont wat mij betreft hoe Jezus mogelijk met ons zou zijn omgegaan, als wij toen hadden geleefd.

Daarmee is de serie eigenlijk meer een toepassing dan sec een letterlijke weergave van het evangelie. Op die manier kan ook een autistische Mattheus een plaats krijgen.

Tenslotte - en dit is wat speculatief - is het maar de vraag wat hoog-functionerend autisme precies is; waarbij ik heel bewust de hoog-functionerende variant verbijzonder. Zeker de sociale kanten van die stoornis zijn niet louter te herleiden tot het individu, maar zijn een gevolg van het samenspel tussen individu en samenleving. Voor een groot deel definieert de gebrekkige interactie tussen individu en samenleving het hoog-functionerende autisme. Een andere samenleving kan ook voor een andere interactie zorgen; en het is maar de vraag hoe die interactie ten tijde van Jezus was. Wat mij betreft kan het dus prima zo zijn geweest dat Mattheus autistisch was maar dat niemand daar iets bijzonders aan ervoer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten