Drinkt allen daaruit

En Hij nam den drinkbeker, en gedankt hebbende, gaf hun dien, zeggende: Drinkt allen daaruit; want dat is Mijn bloed, het bloed des Nieuwen Testaments, hetwelk voor velen vergoten wordt, tot vergeving der zonden.

- Mattheus 26:27, 28

Tijdens de coronaperiode zijn er veel wijzigingen doorgevoerd met betrekking tot de erediensten. Een aantal daarvan waren tijdelijk, veel maatregelen zijn inmiddels ingetrokken. Maar sommige wijzigingen hebben een langer effect: video-opnames van de diensten zijn gemeengoed geworden, bijvoorbeeld. En de manier waarop het Heilig Avondmaal gevierd wordt is niet overal meer hetzelfde zoals het vóór corona was.

Op refoforum was daar onlangs een discussie over, waarbij de focus op de verdeling van de Avondmaalswijn lag. In veel gemeenten waar vóór corona meerdere personen uit één beker dronken werd er tijdens de pandemie gebruik gemaakt van kleine bekertjes. En dit blijkt in sommige gemeenten niet te worden teruggedraaid nu de pandemie voorbij is.

De discussie op refoforum draaide rond de instellingswoorden van Christus, het 'Drinkt allen daaruit'. Betekenen die woorden niet een veroordeling van het gebruik van losse bekertjes? Gaf Christus niet die ene beker aan zijn discipelen, zodat ze er allen uit konden drinken?

Opvallend aan de discussie was hoe stellig het verband tussen de opdracht van Christus en de manier van Avondmaalvieren wordt gelegd. Het gebruik van kleine bekertjes wordt dan een regelrecht ingaan tegen de instelling van Christus.

Wanneer er vervolgens wordt opgemerkt dat er doorgaans in de oude situatie al gebruik gemaakt werd van twee bekers, worden er wonderlijke redeneringen opgehangen over hoe die twee bekers de ene avondmaalstafel eigenlijk in twee tafels verdelen; en iemand anders beweert dat er tussen die twee bekers en kleine bekertjes een dermate groot verschil zit dat er niet langer meer sprake is van 'gemeenschappelijk' drinken met plastic cups.

Maar ook het gebruik van de kleine bekertjes werd verdedigd, door te stellen dat gezamenlijk drinken uit één beker 'viezig' zou zijn.

Observaties

1. Er zit een natuurlijke grens aan de gezamenlijkheid. Ook wanneer er overal gedronken wordt uit één beker, geldt dit slechts voor de plaatselijke gemeente. Wereldwijd zijn er dan talloze gemeenten met evenzovele bekers. Dit geldt tevens over de generaties heen.
2. In de discussie op refoforum denken sommigen de instellingswoorden van Christus heel letterlijk te nemen door het 'Drinkt allen daaruit' te interpreteren als een opdracht voor het gezamenlijk drinken uit één beker. Maar in feite is de meest letterlijke betekenis van Jezus' woorden dat we als christenen allemaal uit die ene beker die Hij toen vasthield in de opperzaal zouden moeten drinken. Er zal niemand zijn die die positie verdedigt.
3. Dat er dus wel meerdere bekers moeten zijn laat onverlet dat Christus spreekt over 'allen'. Het drinken bij het Avondmaal heeft een gemeenschappelijk karakter. Maar hoe kunnen/moeten we die onvermijdelijke gedeeldheid samen laten gaan met gemeenschappelijkheid?

Want dat is Mijn bloed

Mijns inziens ontstaat de verwarring vanwege het feit dat er op het verkeerde gefocust wordt, namelijk, op de beker in plaats van op de inhoud van de beker. Wanneer we ons op het laatste richten valt het probleem weg. 

Want waar het brood van het Avondmaal zonder hulpmiddel kan worden genuttigd, is er voor de wijn wel iets nodig om het uit te kunnen drinken. Maar dit hulpmiddel is op zichzelf niet belangrijk; het gaat om de wijn. Dit geldt des te meer omdat brood en wijn tijdens het Avondmaal geen doorsnee brood en wijn meer zijn, maar het lichaam en bloed van Christus. In die ene beker, of in al die kleine plastic cupjes, zit datzelfde dat zeer rechtstreeks verbonden is met bloed van Christus dat Hij voor ons vergoot tot vergeving van onze zonden.

Dat maakt het tegelijk zo gemeenschappelijk. Want ieder aan de Avondmaalstafel krijgt hetzelfde, niet meer en niet minder. Die gemeenschappelijkheid wordt wel beter zichtbaar als er uit eenzelfde beker gedronken wordt, maar niet fundamenteel anders. Door te stellen dat het 'viezig' is om met elkaar uit één beker te drinken laat je niet echt zien dat je met elkaar uit dezelfde Bron wilt drinken.

Want daar gaat het om, die Ene Bron van leven. Daar drinken we allen uit, en hoeveel emmers, bekers, cupjes of wat al we daarvoor gebruiken - dat is totaal niet relevant.